Mardin’in Nusaybin ilçesinde 9 Ocak 2020’de 10 kişi ile birlikte gözaltına alınarak 10 Ocak 2020’de tutuklanan, 14 Ocak 2020’de ise tahliye edilen Mor Yakup Manastırı Rahibi Sefer Aho Bilecen hakkında, gizli tanık ifadelerine dayanılarak “örgüt üyeliği” ve “örgüte yardım ve yataklık” iddialarıyla ilgili iddianame hazırlanmıştı.

Mardin 4’üncü Ağır Ceza Mahkemesinde görülen duruşmada ise Rahip Aho 2 yıl 1 ay olmak üzere hapis cezasına çarptırıldı. Mor Gabriel Manastırı Vakfı tarafından yapılan açıklamada ise yerel mahkemenin kararına karşı istinaf kanun yoluna gidileceği belirtildi. Bu ceza aslında bütün Süryanilere verilen bir ceza ve gözdağıdır. Bu karar, Turabdin Süryanilerine “burada size yer yok”, diaspora Süryanilerine de “buraya gelmeyin” demekten başka birşey değildir.

Süryani kilisesi geleneğinde rahiplik özel ve kendine has yapısıyla tarihsel ve halk bağlarının güçlü olduğu bir yapılanmadır. Özellikle Turabdin Süryani kültür mirasının hayat bulması ve gelişiminde rahiplik müessesinin yeri hayatidir. En nihayetinde Turabdin’in “Kullar dağı” olarak bilinmesinde esas olan nesne, bölgenin her köşesinde, dağ yamaçlarında bulunan manastırlarda, kendilerini tamamen kiliseye ve tanrıya adayan rahiplerdir.

Her ne kadar toplumdan uzak, inziva hayatına çekilmiş olunsa da tarih boyunca Süryani rahipleri bilginin yaygınlaşması, farklılaşması ve korunmasında aktif rol oynadılar. Süryani yazın, edebiyat, dil ve dinsel zenginliğin kuşaktan kuşağa geçmesine de ön ayak oldular. Bu anlamda rahip olmak, bu dünyadan elini çekmektir, aileye, sevdiklerine, hayata veda etmektir. Bu dünyadan kopmak ve gerçek hayata ulaşmaktır amaç. Rahiplik iyiliğe, güzele ve yüce olana hizmet etmektir.

Turabdin’deki bütün Süryani tarihi yapıların her yıl binlerce insanın ziyaret ettiği, toplumsal ve kültürel dokunun değerli yapıları ve ekonomik hayata katkı sunan önemli inanç merkezleridir. Aldığım bilgiye göre, salgın öncesi 2019 yılında sadece Mor Gabriel Manastırı’nı 70-80 bin civarında turistin ziyaret etti. Daha az olmakla beraber, benzer durumun diğer manastırlar için de geçerli olduğu açıktır.

Böylesi bir gerçeklik varken, Rahip Aho’nun bulunduğu manastıra gelen insanların kim olduğunu, nereden ve ne amaçla geldiklerini bilmek imkansızken, bu kararın verilmesi hakka ve hukuka aykırıdır. Nitekim, sadece gizli tanık beyanlarının esas kabul edilemeyeceğini AİHM, Demokratik Toplum Partisi Ergani İlçe Başkanı Hasan Bakır’ın başvurusunda belirtmişti.

2000’li yıllardan başlayarak diaspora Süryanileri her türlü olumsuzluk ve engellemelere rağmen, Turabdin’e ve ülkeye geri dönüş konusunda ciddi adımlar, projeler içine girerken, diğer taraftan bölge Süryanilerine karşı bir havanın gelişmekte olduğu izlenimleri de kendini gösteriyordu.

Köye dönüşlerde yaşanan bürokratik ve güvenlik sorunları devam ederken, Mor Gabriel Manastırı’nın arazi davasının başlamasıyla, geri dönüşlerde ve Süryanilerin ülke ile olan bağlarında bir kopmanın yaşandığı görüldü. Mor Gabriel Manastırı ile beraber neredeyse bütün köylerde yaşanan arazi ve toprak sorunları ve en nihayetinde Mardin’in Büyükşehir olmasından sonra Diyanet’e devredilen Süryani kilise, manastır ve mülkleri aslında cinin şişeden çıkmasına neden olan son aksiyon oldu.

Bundan daha fazlası olmaz derken de Rahip Aho gözaltına alındı ve Şırnak, Beytüşşebap’a bağlı Kovankaya köyünde yaşayan Şimuni ve Hurmüz Diril kaybettirildi. Şimuni Diril’in cesedi bulunurken, Hürmüz Diril’den ise henüz bir iz yok. Bu konuda da, yetkililerin sessizliğini not düşmek gerekmektedir.

Rahip Aho tanıdığım, arkadaşlık ettiğim, mütevazi kişiliğiyle Mor Yakup Manastırı’nın hizmete açılmasında, gelişmesinde ve bölgede tekrar tanınmasında da büyük emeği vardır. Metropol hayatını terk ederek kendisini inziva hayatına, ibadete ve duaya adayan Rahip Aho, Süryaniler tarafından saygı duyulan ve sevilen bir simadır.

Manastır misafir ve ziyaretçilerine hizmet, servis eden Rahip Aho’ya yapılan bu haksızlık, güzele, iyi olana yapılan haksızlıktır. Süryani halkının, haktan, demokrasiden, azınlık haklarından taraf olan bütün kesimlerin Rahip Aho’nun yanında olacağına inanıyor ve biz bitti demeden bitmeyecek diyoruz. Rahip Aho’nun tek adresi Mor Yakup Manastırı’dır. Rahip Aho’ya Adalet!

*** Bu yazı Sabro Gazetesi’nden alınmıştır.